26 Mart 2005
Richard Jinman
New York'un en bilinen galeri ve müzelerine giren yağmurluk ve şapka giymiş sakallı bir adamın çok az kişinin dikkatini çekeceği aşikârdır. Farketseler bile bu adamın neyin peşinde olduğunu mümkün değil tahmin edemezlerdi. Bu adam galerilerin her birinde, personel veya bekçilere yakalanmadan eski ustaların ve çağdaş sanatın büyük isimlerinin yanına kendi eserlerini gizlice yerleştirdi.
Brooklyn Müzesi'ne astığı, elinde sprey boya ile "savaşa hayır" duvar yazısı önünde duran, kolonyel döneme ait bir asker portresiydi. Modern Sanatlar Müzesi'ne, üzerinde Tesco etiketi bulunan kremalı domates çorbası konservesinin Warhol tarzı baskısını, Metropolitan Sanat Müzesine ise, gaz maskesi takmış bir kadının küçük altın çerçeveli portresini astı. Doğal Tarih Müzesi'ne ise duvara içerisinde jet uçağı kanatları, füzeler ve uydu anteni ile donatılmış bir böcek bulunan cam bir muhafaza astı.
Metropolitan'daki görevliler 13 Mart'ta Amerikan kanadına asılan yeni eseri "dakikalar içerisinde" keşfederken Brooklyn'dekilerin istenmeyen sanat eserlerini fark edip kaldırmaları 16 Mart'ı ve Modern Sanat Müzesi'ndekilerin ise 17 Mart'ı buldu.
Peki bu sakallı adam kim ve neyin peşinde?
Olayın üzerindeki gizem, sokak sanatıyla ilgili woostercollective.com sayfasında İngiliz grafiti sanatçısı Banksy'yi eylemini gerçekleştirirken gösteren fotoğraflar yayınlandığında aydınlandı.
Bu sokak artisti kaçamağını gerçekleştirebilmek için kendisini "emekli bir İngiliz" olarak gizlediğini iddia etti. Fotoğrafların yanında yayınlanan ifadesinde Banksy "Bu tarihi fırsatın, nihayetinde güzel sanatlar kurumu tarafından yakalanmaktan ziyade takma bıyık ve biraz kuvvetli bir yapıştırıcının akıllıca kullanımıyla daha çok ilgisi vardır. Bunlar oralarda bulunabilecek kadar iyiler, öyleyse neden beklemem gerektiğini anlamadım."
Blur'ün albümlerinden birinin kapağını ve ayrıca Londra'nın duvar ve köprülerini süsleyen eserleri bulunan Banksy geçen sene de Londra Doğal Tarih Müzesi'ne güneş gözlüğü ve gümüş zincir takmış, sırtında sırt çantası bulunan doldurulmuş bir fare yerleştirerek, benzer bir eylem gerçekleştirmiş.
woostercollective.com sayfasının New York kökenli kurucusu Marc Schiller Amerikan galerilerinin bu sanat eserlerini büyük olasılıkla atmayacağını söyledi. "Bana güvenin, bu parçaları atmıyorlar." diyen Bay Schiller "En azından yanlarına asıldıkları parçalar kadar değerli olacakları bir zaman gelecek" diye de ekledi.
Ancak Modern Sanatlar Müzesi'nin sözcüsü kendilerine değerli bir parça bırakıldığı konusunda çok ikna olmuş gözükmüyor. Çorba konservesi resminin galeride güvenlik bürosunda tutulduğunu söyledi ve ekledi: "Gelip almak isterse resim burada tutuluyor."
Bay Schiller İngiliz sanatçının hedef aldığı dört New York galerisinin hiç birinde de bir grafiti sanatçısına şimdiye kadar sergi hakkı verilmemesinin "gülünç" olduğunu söyledi.
"Banksy bu sayede, eserlerini takip edip ondan ilham alan milyonlarca insan için efsanevi bir kahramandan da öte bir şey haline gelecek" diye ekledi.
Yeni bir usta :
Kamu binalarına şablonla çizdiği hayvan ve insan resimleriyle tanınıyor. Bunlardan birinde üniformalı iki polis öpüşüyor.
Kötü bir el yazısıyla Londra Hayvanat Bahçesi'nde fillerin bulunduğu bölümdeki duvarda: "Dışarı çıkmak istiyorum. Burası çok soğuk. Bakıcı kokuyor. Sıkıcı, sıkıcı, sıkıcı"
Temmuz 2003'te Londra'da Westway otobanının altına Rodin'in Düşünen Adam heykelinin kafasında trafik konisi bulunan bir taklidini (The Dunce) yerleştirdi. Daha sonra fidye için el kondu.
Nisan 2004'te Doğal Tarih Müzesi'nin duvarına güneş gözlüğü takmış, sırt çantalı ve elinde sprey boya olan ölü bir fare, ("Banksus Militus Ratus"), yerleştirdi.
Ölümünün yedinci yıl dönümünde Diana'nın yüzünü gösteren 10£'luk banknotların yer aldığı 50 sayfa bastı.
Ekim 2004'te Tate Britain'e geleneksel bir manzara görüntüsü ve polis şeridini gösteren yağlı boya bir tabloyu, "Crimewatch UK Has Ruined The Countryside For All Of Us" (Crimewatch UK Kırsal Alanı Hepimiz için Mahvetti), astı.
Grafiti ve kanunlar hakkında: "Grafiti yazarları gerçek suçlular değildirler. Bunu bana bir yere gizlice girdikten sonra hiç bir şey çalmayıp geriye üzerinde 4 ft yükseklikte harfler bulunan bir resim bırakma fikrinin, hayatlarında duydukları en aptalca şey olduğunu düşünen gerçek suçular hatırlattı." Katy Heslop
Çeviren: Evren Dağlıloğlu
